|
Etymologia, czyli źródłosłów pojęcia filozofii zasadza się na dwóch greckich słowach: philein, odpowiedniku polskiego ‘kochać’, oraz sophía, co znaczy ‘mądrość’. Filozof, filosophos, jest więc tym, który miłuje mądrość. W niniejszym określeniu ważne jest samo dążenie do wiedzy, czyste pragnienie poznania prawdy, oparte na kontemplacji rzeczywistości. Grecka mądrość to jednak nie tylko wiedza teoretyczna. Heraklit z Efezu, jeden z pierwszych filozofów pisze: „Bycie mądrym jest największą cnotą, a sophía polega na mówieniu prawdy i działaniu według natury, dając jej posłuch” . Mądrość, która pierwotnie pozostawała odpowiednikiem phronesis, roztropności, ma również wartość etyczną, jest umiejętnością życia, cechą właściwą idealnemu mędrcowi. Nie ma jednoznacznych informacji co do autorstwa terminu ‘filozofia’, jednak przyjmuje się, że ukuł go Pitagoras z Samos, wczesny grecki filozof, założyciel szkoły Pitagorejskiej. W swym dziele O życiu Pitagorejskim rzymski filozof, Jamblich referuje: „Powiadają, że Pitagoras pierwszy nazwał się filozofem, nie tylko dlatego, iż posłużył się nową nazwą, lecz dlatego, że pouczył o tym, czym jest to, co jest filozofią nazywane. Mawiał bowiem, że uczestniczenie człowieka w życiu porównać można do tłumu biorącego udział w uroczystościach. Jak bowiem ściągają tam zewsząd ludzie różnego rodzaju i każdy ma w tym określony cel: jeden sprzedaż towarów, dla pieniędzy i zysku, inny – pokazanie siły ciała dla sławy; lecz jest i trzeci rodzaj ludzi, najbardziej wolny, który przybywa tam dla oglądania miejsc i pięknych dzieł rąk ludzkich, jak też doskonałości czynów i słów; tak też i w życiu zebrane są razem dążenia różnych ludzi. Jednymi bowiem włada pragnienie pieniędzy i zbytku, innymi żądza panowania i władzy w ich żądnej sławy ambicji. Najczystszy zaś to ten rodzaj ludzi, który zajmuje się badaniem i kontemplacją tego, co najpiękniejsze; ich nazywa się filozofami” .
|
